Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

FEN- EDEBİYAT FAKÜLTESİ / ÇTL 105 - ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ

Kodu: ÇTL 105 Adı: AZERBAYCAN TÜRKÇESİ I Teorik+Uygulama: 2+0 AKTS: 3
Sınıf/Yarıyıl 1 / Güz
Ders Düzeyi Lisans
Ders Türü Zorunlu
Bölümü ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı TUĞBA BAYRAKDARLAR (tbayrakdarlar@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Azerbaycan Türkçesinin ses özelliklerini kavratmak ve Türkçenin farklı lehçeleri ile Azerbaycan Türkçesini karşılaştırma becerisi kazandırmak

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 Öğrenciler Türkçenin çağdaş lehçelerinin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütleri öğrenecek; Güney-Batı Türk Lehçelerinin başlıca özelliklerini tanıyabilecek PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Azerbaycan Türkçesinin oluşumunu, gelişme evrelerini ve kullanıldığı coğrafi alanı açıklayabilecek PÇ-2 Türk dünyası kavramının tarihî gelişimi ve coğrafî sınırlarını bilir, Türk dünyasını oluşturan toplulukların tarihleri, günümüzdeki durumları ve bunların sosyo-kültürel ilişkileri hakkında bilgi sahibi olur.
PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-3 Azerbaycan Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki temel fonetik farkları açıklayabilecek PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-4 Azerbaycan edebiyatının Kiril alfabesi ile yazılmış manzum ve mensur eserlerini okuyup anlayabilecek. PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir.
PÇ-9 Çağdaş Türk lehçeleri arasında aktarma yapabilir.
PÇ-11 Çağdaş Türk edebiyatlarına ait eserleri ve yazarları bilir, bu metinleri inceler, yorumlar ve karşılaştırarak tartışabilir.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Türkçenin tarihî seyri içinde Azerbaycan Türkçesinin yeri, Azerbaycan Türkçesinin ses özelliklerinin incelenmesi
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Azerbaycan Türkleri. Azerbaycan’ın coğrafi konumu, devlet yapısı, nüfusu, etnik yapısı, Azerbaycan Türklerinin sayısı ve yaşadığı bölgeler, Azerbaycan Türklerinin tarih sahnesine çıkışı, Azerbaycan adının anlamı. Anlatma Yöntemi, Tartışma
2 Azerbaycan Türkçesi. Azerbaycan Türklerinin kullandıkları alfabeler. Anlatma Yöntemi, Tartışma
3 Azerbaycan Türkçesi alfabesi ve imlâ; Azerbaycan Türkçesi ile selamlaşma, vedalaşma, teşekkür etme ve rica etme sözleri Anlatma Yöntemi,Soru-cevap Yöntemi
4 Ses Bilgisi. Ünlülerle ilgili bazı bilgiler. Anlatma Yöntemi
5 Ünsüzlerle ilgili özellikler. Anlatma Yöntemi
6 Ses olayları. a) Tarih İçindeki Düzenli Ses Olayları; Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
7 b) Dil içindeki düzenli ses olayları c) Sözlü dildeki ses olayları Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
8 Ara Sınav
9 Ses Uyumları. Ünlü Uyumları. Ünlü değişmeleri; Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
10 Ünlü yuvarlaklaşması, ünlü daralması, ünlü genişlemesi; Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
11 Ünlü düşmesi, ünlü türemesi. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
12 Ünsüz uyumu. Ünsüz değişmeleri; tonlulaşma, süreklileşme. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
13 Tonsuzluk, süreksizlik; akıcı ünsüzler arasındaki değişmeler. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
14 Ünsüz benzeşmesi, Ünsüz aykırılaşması, göçüşme. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
15 Ünsüz düşmesi, ünsüz türemesi Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 BURAN, Ahmet; ALKAYA Ercan (2007), Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yay, Ankara.
2 ERCİLASUN, Ahmet B. (2007), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yayınları, Ankara.
3 ERGİN, Muharrem (1971), Azeri Türkçesi. İstanbul.
4 DEMİRCİZDE, E. vd.(2007), Muasır Azerbaycan Dili (4 ciltte) Şerq-Qerb, Bakû.
5 Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları
6 Azerbaycan Türkçesinden çağdaş metin örnekleri (gazeteler, dergiler, CD ses kayıtları, filmler, internetten günlük yazılı haber metinleri)
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Kitap, Bilgisayar, Yansıtma Cihazı

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 2 14 28
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 2 14 28
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 2 3 6
       c) Performans Ödevi 2 7 14
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 0
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 0
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 2 3 6
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 2 3 6
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 90