Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

FEN- EDEBİYAT FAKÜLTESİ / ÇTL 221 - ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ

Kodu: ÇTL 221 Adı: TÜRKMEN TÜRKÇESİ I Teorik+Uygulama: 3+0 AKTS: 4
Sınıf/Yarıyıl 2 / Güz
Ders Düzeyi Lisans
Ders Türü Seçmeli
Bölümü ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı TUĞBA BAYRAKDARLAR (tbayrakdarlar@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj yok
Dersin Amacı
Öğrencilere Türkmen Türkçesinin ses bilgisini öğretmek, Türkçenin farklı lehçeleri ile Türkmen Türkçesini karşılaştırma becerisi kazandırmak.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 Öğrenciler Türkçenin çağdaş lehçelerinin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütleri öğrenebilir. PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Türkmen Türkçesinin oluşumunu, gelişme evrelerini ve kullanıldığı coğrafi alanı açıklayabilir. PÇ-2 Türk dünyası kavramının tarihî gelişimi ve coğrafî sınırlarını bilir, Türk dünyasını oluşturan toplulukların tarihleri, günümüzdeki durumları ve bunların sosyo-kültürel ilişkileri hakkında bilgi sahibi olur.
PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-3 Türkmen Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki temel fonetik farkları açıklayabilir. PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-4 Türkmen edebiyatının Kiril alfabesi ile yazılmış manzum ve mensur eserlerini okuyup anlayabilir. PÇ-4 Çağdaş Türk dünyasının, yönlere göre güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı ve kuzeydoğu şeklinde sınıflandırılan lehçe gruplarını ve edebiyatlarını tanır ve bu grupların dil ve edebiyat açısından ayırt edici özelliklerini bilir.
PÇ-9 Çağdaş Türk lehçeleri arasında aktarma yapabilir.
PÇ-11 Çağdaş Türk edebiyatlarına ait eserleri ve yazarları bilir, bu metinleri inceler, yorumlar ve karşılaştırarak tartışabilir.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Türkçenin tarihî seyri içinde Türkmen Türkçesinin yeri, Türkmen Türkçesinin ses özelliklerinin incelenmesi
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Türkmenler.Türkmenistan’ın coğrafi konumu, devlet yapısı, nüfusu, etnik yapısı, Türkmenlerin sayısı ve yaşadığı bölgeler, Türkmenlerin tarih sahnesine çıkışı, Türkmenistan adının anlamı. Anlatma Yöntemi, Tartışma
2 Türkmen Türkçesi. Türkmenlerin kullandıkları alfabeler. Anlatma Yöntemi, Tartışma
3 Türkmen Türkçesi alfabesi ve imlâ Anlatma Yöntemi, Soru-cevap yöntemi
4 Ses Bilgisi. Ünlülerle ilgili bazı bilgiler. Anlatma Yöntemi,
5 Ünsüzlerle ilgili özellikler. Anlatma Yöntemi,
6 Ses olayları. a) Tarih İçindeki Düzenli Ses Olayları; Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
7 b) Dil içindeki düzenli ses olayları c) Sözlü dildeki ses olayları Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
8 Ara Sınav
9 Ses Uyumları. Ünlü Uyumları. Ünlü değişmeleri; Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
10 Ünlü yuvarlaklaşması, ünlü daralması, ünlü genişlemesi; Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
11 Ünlü düşmesi, ünlü türemesi. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
12 Ünsüz uyumu. Ünsüz değişmeleri; tonlulaşma, süreklileşme. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
13 Tonsuzluk, süreksizlik; akıcı ünsüzler arasındaki değişmeler. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
14 Ünsüz benzeşmesi, Ünsüz aykırılaşması, göçüşme. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
15 Ünsüz düşmesi, ünsüz türemesi. Anlatma Yöntemi, Uygulama ve İnceleme
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 BURAN, Ahmet; ALKAYA Ercan Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yay, Ankara, 2007.
2 ERCİLASUN, Ahmet B., Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yayınları, Ankara, 2007.
3 BURAN, Ahmet, ALKAYA Ercan, Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yay., Ankara, 2007.
4 ERCİLASUN, Ahmet B, vd. Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, KB Yayınları, Ankara, 1991.
5 KARA, Mehmet, (2005), Türkmen Türkçesi Grameri, Gazi Kitabevi, Ankara.
6 Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları
7 Türkmen Türkçesinden çağdaş metin örnekleri (gazeteler, dergiler, CD ses kayıtları, filmler, internetten günlük yazılı haber metinleri)
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Kitap, Bilgisayar, Yansıtma Cihazı

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 3 14 42
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 3 14 42
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 3 6 18
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 0
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 0
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 2 2 4
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 3 4 12
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 120