| 
	|||||
| Sınıf/Yarıyıl | 2 / Bahar | ||||
| Ders Düzeyi | Lisans | ||||
| Ders Türü | Zorunlu | ||||
| Bölümü | ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ | ||||
| Ön Koşul Dersleri | Yok | ||||
| Öğretim Sistemi | Örgün | ||||
| Ders Süresi | 14 Hafta | ||||
| Öğretim Elemanı | NEŞE ERENOĞLU (neseerenoglu@nevsehir.edu.tr) | ||||
| Diğer Öğretim Elemanı/Elemanları  | 
		|||||
| Öğretim Dili | Türkçe | ||||
| Sınıf Dışı Uygulama/Staj | Yok | ||||
| Dersin Amacı | |||||
| Türkçenin söz varlığına hâkimiyet sağlamak, kelime gruplarının yapı ve işlev özelliklerini öğretmek; cümle kavramını, Türkçede cümlenin kurucu unsurlarını ve anlatım imkânlarını öğretmek; dilin doğru kullanımını benimsetmek. | |||||
| Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) | PÇ | ODY | |
| Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: | |||
| DÖÇ-1 | Biçim ve anlam yönünden doğru cümleler kurmanın yollarını öğrenir. | 
			
		 
			PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir. PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir. PÇ-15 İlgi alanında veya toplumun diğer kesimleriyle sözlü ve yazılı iletişim olanaklarını kullanarak profesyonel düzeyde iletişim kurabilir ve böylece sahip olduğu bilimsel bilgiyi açık ve yetkin biçimde aktarabilir.  | 
		 Yazılı Sınav | 
	
| DÖÇ-2 | Türkçede cümle kuruluşuna katılan öğeleri yapı ve işleyiş özelliklerine bağlı olarak tanıyıp ayırt edebilecekler. | 
			
		 
			PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir. | 
		 Yazılı Sınav | 
	
| DÖÇ-3 | Cümleyi bir anlatım birimi olarak algılayarak daha küçük ve büyük birimleri düzenleyebilecekler. | 
			
		 
			PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir. | 
		 Yazılı Sınav | 
	
| DÖÇ-4 | Anlatım bozukluğuna yol açmayacak şekilde metin oluşturabilecekler. | 
			
		 
			PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir. | 
		 Yazılı Sınav | 
	
| DÖÇ-5 | Türkçenin nasıl doğru kullanılacağını öğretebilecek | 
			
		 
			PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir. | 
		 Yazılı Sınav | 
	
| DÖÇ-6 | Kelime grupları açısından Türkiye Türkçesi ile diğer Çağdaş Türk Lehçelerini karşılaştırabilir. | 
			
		 
			PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir. PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir. PÇ-10 Çağdaş Türk lehçeleri ve edebiyatlarının tarihî dönemlerine ait eserleri ve yazarları bilir, bu metinleri inceler, yorumlar ve karşılaştırarak tartışabilir.  | 
		 Yazılı Sınav | 
	
| PÇ: Bölüm program çıktıları ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi  | 
	|||
| Dersin İçeriği | ||
| Türkiye Türkçesinin söz diziminin (kelimelerin, kelime gruplarının cümle ve söz içindeki görevlerinin, birbirleriyle olan ilişkilerinin, sıralanışlarının ve cümle türlerinin) edebî metinlerden seçilmiş örneklerden hareketle incelenmesi. | ||
| Haftalık Detaylı Ders İçeriği | ||
| Hafta | Detaylı İçerik | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | 
| 1 | Söz dizimi, dillerin söz dizimi özelliklerine göre sınıflandırılması, söz dizimi alanında yapılan çalışmaların niteliği, söz dizimi alanının birimleri. | Anlatma yöntemi | 
| 2 | Cümle; tanımı, özellikleri, Türkçede cümle konusunun ele alınışı (öğelerin ele alınışı ve adlandırılması) | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 3 | Cümlenin asıl öğeleri. | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 4 | Cümlenin yardımcı öğeleri. | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 5 | Cümle türleri yapı bakımından cümlelerin belirlenmesi, Türkçede birleşik cümle problemi. | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 6 | Birleşik cümle çeşitleri, yapı ve çözümlenme yöntemleri. | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 7 | Yüklemlerine göre cümle çeşitleri | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 8 | Ara Sınav | |
| 9 | Anlamlarına göre cümle çeşitleri | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 10 | Cümle çözümleme yöntemleri; çözümlemede uygulama basamakları, görev ismine göre kurucu öge çözümleme yöntemi, ayraçlama-dizim ağacı oluşturma yöntemleri. | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 11 | Seçilmiş metinler üzerinde yapı ve anlam bakımından cümle ve metin incelemeleri; cümleden büyük birlikler ve ele alınışları, metin kavramı içinde cümlenin rolü. | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 12 | Cümlede anlam ve anlatım; anlam çeşitleri; üslup ve içerik, anlamın üslup ve içerikte belirleyici oluşu, anlatımda öznellik ve nesnellik; aktarma, doğrudan ve dolaylı anlatım cümleleri. | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 13 | Anlatımda karşılaştırma, tanımlama, değerlendirme, yorum, öneri, ön yargı, varsayım, isteklilik, sebep-sonuç, nezaket, hakaret, emir cümleleri, cümle üretme çalışmaları. | Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları | 
| 14 | Seçilmiş metinler üzerinde yapı ve anlam bakımından cümle ve metin incelemeleri. | Örnek uygulama çalışmaları | 
| 15 | Seçilmiş metinler üzerinde yapı ve anlam bakımından cümle ve metin incelemeleri. | Örnek uygulama çalışmaları | 
| 16 | Final Sınavı | |
| Ders Kitabı / Yardımcı Kitap | ||
| 1 | ÖZKAN, Mustafa, Veysi Sevinçli, Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, Akademi Yay., 2011. | |
| 2 | KARAHAN, Leyla, Türkçenin Söz Dizimi, Akçağ Yay., Ankara, 2004. | |
| 3 | DELİCE, H.İ., Türkçe Söz Dizimi, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2003. | |
| 4 | KARAAĞAÇ, Günay, Türkçenin Söz Dizimi, Kesit Yay., 2009. | |
| Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri | ||
| Bilgisayar, kitaplar, projeksiyon, CD. | ||
| Ölçme Yöntemi | |||
| Yöntem | Hafta | Süre (Saat) | Katkı(%) | 
| Ara Sınav | 8 | 1 | 40 | 
| Diğer Ölçme Yöntemleri | |||
| 1.Sözlü Sınav | |||
| 2.Kısa Sınav (Quiz) | |||
| 3.Laboratuvar Sınavı | |||
| 4.Sunum | |||
| 5.Rapor | |||
| 6.Seminer | |||
| 7.Performans Ödevi | |||
| 8.Dönem Ödevi | |||
| 9.Proje | |||
| Final Sınavı | 16 | 1 | 60 | 
| Öğrenci İş Yükü | |||
| İşlem Adı | Haftalık Saat | Sayı | İş Yükü | 
| Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) | 3 | 14 | 42 | 
| Sınıf Dışı Çalışma | |||
| a) Okuma | 2 | 14 | 28 | 
| b) İnternette/Kütüphanede Tarama | 2 | 3 | 6 | 
| c) Performans Ödevi | 0 | ||
| d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama | 0 | ||
| e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama | 0 | ||
| Sözlü Sınav | 0 | ||
| Kısa Sınav (Quiz) | 0 | ||
| Laboratuvar Sınavı | 0 | ||
| Ara Sınav İçin Hazırlık | 2 | 3 | 6 | 
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 | 
| Final Sınavı İçin Hazırlık | 2 | 3 | 6 | 
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 | 
| 0 | |||
| 0 | |||
| Toplam İş Yükü | 90 | ||