Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

FEN- EDEBİYAT FAKÜLTESİ / ÇTL 202 - ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ

Kodu: ÇTL 202 Adı: TÜRKİYE TÜRKÇESİ IV Teorik+Uygulama: 2+0 AKTS: 3
Sınıf/Yarıyıl 2 / Bahar
Ders Düzeyi Lisans
Ders Türü Zorunlu
Bölümü ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı NEŞE ERENOĞLU (neseerenoglu@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Türkçenin söz varlığına hâkimiyet sağlamak, kelime gruplarının yapı ve işlev özelliklerini öğretmek; cümle kavramını, Türkçede cümlenin kurucu unsurlarını ve anlatım imkânlarını öğretmek; dilin doğru kullanımını benimsetmek.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 Biçim ve anlam yönünden doğru cümleler kurmanın yollarını öğrenir. PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir.
PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir.
PÇ-15 İlgi alanında veya toplumun diğer kesimleriyle sözlü ve yazılı iletişim olanaklarını kullanarak profesyonel düzeyde iletişim kurabilir ve böylece sahip olduğu bilimsel bilgiyi açık ve yetkin biçimde aktarabilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Türkçede cümle kuruluşuna katılan öğeleri yapı ve işleyiş özelliklerine bağlı olarak tanıyıp ayırt edebilecekler. PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-3 Cümleyi bir anlatım birimi olarak algılayarak daha küçük ve büyük birimleri düzenleyebilecekler. PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-4 Anlatım bozukluğuna yol açmayacak şekilde metin oluşturabilecekler. PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-5 Türkçenin nasıl doğru kullanılacağını öğretebilecek PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir.
Yazılı Sınav
DÖÇ-6 Kelime grupları açısından Türkiye Türkçesi ile diğer Çağdaş Türk Lehçelerini karşılaştırabilir. PÇ-3 Dil kavramını her yönüyle bilir, dilin incelenme yöntem ve disiplinlerini (dil bilimi, dil bilgisi, filoloji) tanır ve çağdaş dil bilimi verileriyle Türk dilini inceleyebilir.
PÇ-7 Çağdaş Türk lehçelerinde farklı alfabelerle (Latin, Kiril, Arap vd.) yazılmış metinleri okuyabilir, açıklayabilir ve dil yönünden inceleyebilir.
PÇ-10 Çağdaş Türk lehçeleri ve edebiyatlarının tarihî dönemlerine ait eserleri ve yazarları bilir, bu metinleri inceler, yorumlar ve karşılaştırarak tartışabilir.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Türkiye Türkçesinin söz diziminin (kelimelerin, kelime gruplarının cümle ve söz içindeki görevlerinin, birbirleriyle olan ilişkilerinin, sıralanışlarının ve cümle türlerinin) edebî metinlerden seçilmiş örneklerden hareketle incelenmesi.
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Söz dizimi, dillerin söz dizimi özelliklerine göre sınıflandırılması, söz dizimi alanında yapılan çalışmaların niteliği, söz dizimi alanının birimleri. Anlatma yöntemi
2 Cümle; tanımı, özellikleri, Türkçede cümle konusunun ele alınışı (öğelerin ele alınışı ve adlandırılması) Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
3 Cümlenin asıl öğeleri. Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
4 Cümlenin yardımcı öğeleri. Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
5 Cümle türleri yapı bakımından cümlelerin belirlenmesi, Türkçede birleşik cümle problemi. Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
6 Birleşik cümle çeşitleri, yapı ve çözümlenme yöntemleri. Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
7 Yüklemlerine göre cümle çeşitleri Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
8 Ara Sınav
9 Anlamlarına göre cümle çeşitleri Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
10 Cümle çözümleme yöntemleri; çözümlemede uygulama basamakları, görev ismine göre kurucu öge çözümleme yöntemi, ayraçlama-dizim ağacı oluşturma yöntemleri. Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
11 Seçilmiş metinler üzerinde yapı ve anlam bakımından cümle ve metin incelemeleri; cümleden büyük birlikler ve ele alınışları, metin kavramı içinde cümlenin rolü. Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
12 Cümlede anlam ve anlatım; anlam çeşitleri; üslup ve içerik, anlamın üslup ve içerikte belirleyici oluşu, anlatımda öznellik ve nesnellik; aktarma, doğrudan ve dolaylı anlatım cümleleri. Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
13 Anlatımda karşılaştırma, tanımlama, değerlendirme, yorum, öneri, ön yargı, varsayım, isteklilik, sebep-sonuç, nezaket, hakaret, emir cümleleri, cümle üretme çalışmaları. Anlatma yöntemi, örnek uygulama çalışmaları
14 Seçilmiş metinler üzerinde yapı ve anlam bakımından cümle ve metin incelemeleri. Örnek uygulama çalışmaları
15 Seçilmiş metinler üzerinde yapı ve anlam bakımından cümle ve metin incelemeleri. Örnek uygulama çalışmaları
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 ÖZKAN, Mustafa, Veysi Sevinçli, Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, Akademi Yay., 2011.
2 KARAHAN, Leyla, Türkçenin Söz Dizimi, Akçağ Yay., Ankara, 2004.
3 DELİCE, H.İ., Türkçe Söz Dizimi, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2003.
4 KARAAĞAÇ, Günay, Türkçenin Söz Dizimi, Kesit Yay., 2009.
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Bilgisayar, kitaplar, projeksiyon, CD.

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 3 14 42
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 2 14 28
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 2 3 6
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 0
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 0
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 2 3 6
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 2 3 6
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 90