Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ / EEM-414 - ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ

Kodu: EEM-414 Adı: DOĞRUSAL OLMAYAN SİSTEMLER Teorik+Uygulama: 3+0 AKTS: 3
Sınıf/Yarıyıl 4 / Bahar
Ders Düzeyi Lisans
Ders Türü Seçmeli
Bölümü ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı ALPER TÜRKELİ (alperturkeli@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Doğadaki sistemlerin tümünün doğrusal olmayan davranış gösterdiği başta elektrik ve elektronik sistemler olmak üzere mühendislik, fiziksel, kimyasal ve biyolojik sistemlerden örnekler verilerek tanıtılması. Doğrusal olmayan sistemlerin analiz ve tasarımı için geliştirilen metotların verilmesi. Öğrencilere verilen metotların sonuçlarını değerlendirme ve gerekirse mühendislik sistemlerinin tasarımında nasıl kullanacakları konusunda düşünsel alt beceri kazandırması. Doğrusal olmayan sistemler için geliştirilen metotların sonuçları arasında ilişki kurma ve yorumlama becerisi için gerekli temel bilgileri vermek. Doğrusal olmayan sistemlerin davranışlarının incelenmesi için geliştirilen benzetim programların sonuçlarını verilen metotlarla sınanması ve yorumlanmasını yapmak.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 Sistemlerin davranışlarındaki doğrusal olmama özelliğinin tüm sistemlerde kaçınılmaz olduğunu görmek. Denge noktalarının hesaplanması ve denge noktalarına göre doğrusallaştırılmış modelin oluşturulması. PÇ-1 Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini uygulama becerisini kazandırmak.
PÇ-2 Mühendislik problemlerini tanımlama, modelleme, formüle etme ve çözme yeteneğini artırmak.
PÇ-3 İstenenleri sağlayacak biçimde bir sistemi ya da süreci tasarlamak.
PÇ-4 Bireysel ve/veya grup içerisinde çalışabilme becerisi kazandırmak.
PÇ-6 Mesleki ve etik sorumluluk bilincinin önemini kanıtlamak.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Doğrusal sistemlerin davranışlarını yörünge tiplerinden yararlanarak analiz etmek. İkinci mertebeden doğrusal ve doğrusal olmayan sistemler için faz uzay diyagramının analitik ve eş eğim metodu ile oluşturmak. PÇ-8 Mühendislik çözümlerinin, evrensel ve toplumsal boyutlarda oluşturacağı etkilerin duyarlılığını benimsetmek.
PÇ-9 Yeniliklere ve gelişen teknolojiye uyum sağlayabilmek için, kendini sürekli yenileme ve araştırmacı yeteneğini geliştirmek.
PÇ-10 Deney tasarlama, deney yapma, deney sonuçlarını analiz etme ve yorumlama yeteneğini katmak.
PÇ-11 Mühendislik uygulamaları için gerekli olan teknikleri, yöntemleri ve modern araçları kullanma becerisini artırmak
PÇ-13 Çağın sorunları hakkında bilgi sahibi olmak.
Yazılı Sınav
DÖÇ-3 Doğrusal olmayan sistemleri çözmeden limit çevrim (LC) gösterip göstermediklerini Poincare’ Bendixson ve Poincare’-Bendixson teoremleri ile belirlemek. Doğrusal olmayan sistemlerin karalılığını Lyapunov II metodu ile incelemek. Doğrusal olmayan sistemler için GAİ tanımlamak ve uygulamak. PÇ-1 Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini uygulama becerisini kazandırmak.
PÇ-2 Mühendislik problemlerini tanımlama, modelleme, formüle etme ve çözme yeteneğini artırmak.
PÇ-3 İstenenleri sağlayacak biçimde bir sistemi ya da süreci tasarlamak.
PÇ-4 Bireysel ve/veya grup içerisinde çalışabilme becerisi kazandırmak.
PÇ-5 Disiplinler arası takımlarda çalışabilme öğretisini benimsetmek.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Doğrusal olmayan sistem modelleri. Doğrusal olmayan davranışlar, türleri. Doğrusal olmayan sistemlerin analizi için geliştirilen metotlar,Doğrusal olmayan sistemlerin doğrusallaştırılması. Denge noktalarına göre yörünge tipleri,Doğrusal olmayan sistemlerin faz uzay diyagramı ile analizi,Analitik metotla faz uzay diyagramının oluşturulması. Eş-eğim (isoclines) metoduyla faz uzay diyagramının oluşturulması,Doğrusal olmayan sistemlerde limit çevrim. Doğrusal olmayan sistemlerde limit çevrimin (LC) varlığı. Poincare-Bendixson'un LC varlığı ve yokluğu ile ilgili yaklaşımları,Doğrusal olmayan sistemlerin istemler için kararlılık. Denge noktalarına göre kararlılık,Lyapunov Metodları: Lyapunov II. metoduyla doğrusal sistemlerin kararlıklarının incelenmesi. Lyapunov II. metoduyla performans analizi. Lyapunov II. metoduyla parametre optimizasyonu, Doğrusal olmayan sistemlerin kararlılığının Lyapunov II. metoduyla incelenmesi,Doğrusal olmayan sistemlerin frekans analizi,Genelleştirilmiş Nyquist kararlılık testi,Genelleştirilmiş Aktarım İşlevi (GAİ) metodu.Doğrusal olmayan geri beslemeli sistemlerde LC’nin oluşma şartları,Doğrusal olmayan geri beslemeli sistemlerde oluşan LC’nin karalılığının incelenmesi,Doğrusal olmayan geri beslemeli sistemlerde oluşan LC’nin GAİ ile LC’nin frekans ve genliğinin hesaplanması,Geri besleme ile doğrusal olmayan sistemleri doğrusallaştırma.
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Doğrusal olmayan sistem modelleri. Doğrusal olmayan davranışlar, türleri. Doğrusal olmayan sistemlerin analizi için geliştirilen metotlar. Anlatım, soru-cevap, tartışma
2 Doğrusal olmayan sistemlerin doğrusallaştırılması. Denge noktalarına göre yörünge tipleri. Anlatım, soru-cevap, tartışma
3 Doğrusal olmayan sistemlerin faz uzay diyagramı ile analizi. Anlatım, soru-cevap, tartışma
4 Analitik metotla faz uzay diyagramının oluşturulması. Eş-eğim (isoclines) metoduyla faz uzay diyagramının oluşturulması. Anlatım, soru-cevap, tartışma
5 Doğrusal olmayan sistemlerde limit çevrim. Doğrusal olmayan sistemlerde limit çevrimin (LC) varlığı. Poincare-Bendixson'un LC varlığı ve yokluğu ile ilgili yaklaşımları. Anlatım, soru-cevap, tartışma
6 Doğrusal olmayan sistemlerin istemler için kararlılık. Denge noktalarına göre kararlılık. Anlatım, soru-cevap, tartışma
7 Lyapunov Metodları: Lyapunov II. metoduyla doğrusal sistemlerin kararlıklarının incelenmesi. Lyapunov II. metoduyla performans analizi. Lyapunov II. metoduyla parametre optimizasyonu. Anlatım, soru-cevap, tartışma
8 Ara Sınav
9 Doğrusal olmayan sistemlerin kararlılığının Lyapunov II. metoduyla incelenmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma
10 Doğrusal olmayan sistemlerin frekans analizi. Anlatım, soru-cevap, tartışma
11 Genelleştirilmiş Nyquist kararlılık testi. Anlatım, soru-cevap, tartışma
12 Genelleştirilmiş Aktarım İşlevi (GAİ) metodu. Doğrusal olmayan geri beslemeli sistemlerde LC’nin oluşma şartları. Anlatım, soru-cevap, tartışma
13 Doğrusal olmayan geri beslemeli sistemlerde oluşan LC’nin karalılığının incelenmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma
14 Doğrusal olmayan geri beslemeli sistemlerde oluşan LC’nin GAİ ile LC’nin frekans ve genliğinin hesaplanması. Anlatım, soru-cevap, tartışma
15 Geri besleme ile doğrusal olmayan sistemleri doğrusallaştırma. Anlatım, soru-cevap, tartışma
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 Nonlinear Dynamical Systems, P. A. COOK, 2rd ed., Prentice-Hall, International Inc., New York, 1994.
2 Nonlinear Systems, H. K. KHALIL, Prentice Hall, New Jersey, 2002.
3 Nonlinear Control Systems, A. ISIDORI, Springer Verlag, 1989 yada 1995.
4 Nonlinear Dynamical Control Systems, H. NIJMEJER and A. J. Van der SCHAFT, Springer Verlag, New York, 1990.
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Ders kitabı, dizüstü bilgisayar, projeksiyon cihazı

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 2 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 2 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 3 14 42
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 1 5 5
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 1 5 5
       c) Performans Ödevi 1 5 5
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 0
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 1 9 9
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 1 12 12
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 5 1 5
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 5 1 5
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 90