Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ / TİB 583 - TEMEL İSLAM BİLİMLERİ(YÜKSEK LİSANS)

Kodu: TİB 583 Adı: İTİKADİ MEZHEPLER TARİHİ Teorik+Uygulama: 3+0 AKTS: 6
Sınıf/Yarıyıl 1 / Güz
Ders Düzeyi Yükseklisans
Ders Türü Seçmeli
Bölümü TEMEL İSLAM BİLİMLERİ(YÜKSEK LİSANS)
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı ABDULLAH NAMLI (abdnamli@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
ABDULLAH NAMLI,
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Bu dersin amacı; ilk dönem İslam Mezhepleri ve günümüzde yaşayan dini-siyasi İslam mezhepleri hakkında temel bilgiler vermek, dini farklılaşmaların sebepleri hakkında bilgi sahibi olmaktır.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 İslam Mezheplerinin tarifi, konusu ve gayesini tanımlayabilir. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-3 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-7 Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.
PÇ-8 Alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir.
PÇ-9 Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesinde liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve takım çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder.
PÇ-11 Alanındaki güncel gelişmeleri ve yürütülen projeleri nicel ve nitel verilerle destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara uygun iletişim araçlarıyla aktarır.
PÇ-13 Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır.
PÇ-14 Alanıyla ilgili verileri toplar, yorumlar, uygular ve duyurulması aşamalarında bilimsel, kültürel, sanatsal, toplumsal ve etik değerleri gözeterek denetler ve bu değerleri anlatır.
PÇ-15 Kalite yönetim ve süreçlerine uygun davranır ve katılır.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Tarihi süreçte ortaya çıkan temel İslam mezhepleri tanıyabilir. PÇ-1 Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir.
PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-3 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-14 Alanıyla ilgili verileri toplar, yorumlar, uygular ve duyurulması aşamalarında bilimsel, kültürel, sanatsal, toplumsal ve etik değerleri gözeterek denetler ve bu değerleri anlatır.
PÇ-15 Kalite yönetim ve süreçlerine uygun davranır ve katılır.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
DÖÇ-3 Mezheplerin önemli temsilcileri ve eserlerini bilebilir. PÇ-2 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar ve farklı disiplinlerle ortak çalışmalar yürütür.
PÇ-3 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır.
PÇ-14 Alanıyla ilgili verileri toplar, yorumlar, uygular ve duyurulması aşamalarında bilimsel, kültürel, sanatsal, toplumsal ve etik değerleri gözeterek denetler ve bu değerleri anlatır.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
DÖÇ-4 Beşeri tezahürler olan mezhepleri tarafsız ve bilimsel bir yaklaşımla değerlendirebilir. PÇ-3 Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak ilgili alandaki kaynakları etkin bir şekilde kullanır.
PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-13 Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır.
PÇ-14 Alanıyla ilgili verileri toplar, yorumlar, uygular ve duyurulması aşamalarında bilimsel, kültürel, sanatsal, toplumsal ve etik değerleri gözeterek denetler ve bu değerleri anlatır.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
DÖÇ-5 Mezhebi fikirlerin oluşumundaki sosyal, kültürel dini ve siyasi unsurları açıklayabilir. PÇ-4 Alanla ilgili uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerini kullanır, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
PÇ-6 Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgileri toplumun eğitim, kültür ve sanat seviyesinin yükseltilmesi yönünde kullanır.
PÇ-8 Alanıyla ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir.
PÇ-10 Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceler, geliştirir ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçer.
PÇ-14 Alanıyla ilgili verileri toplar, yorumlar, uygular ve duyurulması aşamalarında bilimsel, kültürel, sanatsal, toplumsal ve etik değerleri gözeterek denetler ve bu değerleri anlatır.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
DÖÇ-6 Mezheplerin İslam düşüncesine katkılarını değerlendirebilir. PÇ-5 Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
PÇ-9 Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesinde liderlik yapar; kişisel, kurumsal ve takım çalışmalarını uzmanlık düzeyinde organize eder.
PÇ-10 Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceler, geliştirir ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçer.
PÇ-11 Alanındaki güncel gelişmeleri ve yürütülen projeleri nicel ve nitel verilerle destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara uygun iletişim araçlarıyla aktarır.
PÇ-14 Alanıyla ilgili verileri toplar, yorumlar, uygular ve duyurulması aşamalarında bilimsel, kültürel, sanatsal, toplumsal ve etik değerleri gözeterek denetler ve bu değerleri anlatır.
PÇ-16 Alanıyla ilgili bilgileri uzmanlık düzeyinde kavrar ve ikinci kişilere normlara uygun olarak aktarır
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Mezhepler Tarihinin tanımı, konusu, amacı, metodu; Temel kavramlar ve kaynaklar; mezheplerin ortaya çıkış sebepleri; ilk siyasi ve itikadi tartışmalar ve fırkalaşma hareketleri.
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 İslam Mezhepleri Tarihi dersinin amacı, sahası, metodu, temel kavramlar Anlatım
2 Klasik mezhepler tarihi kaynakları ve özellikleri, Mezheplerin tasnifi Anlatım
3 İlk ihtilaflar ve mezheplere ayrılmaya yol açan sebepler Anlatım
4 Hariciler, İbadiyye, temel siyasi ve itikadi görüşleri Anlatım
5 Şia ve Zeydiyye; temel siyasi ve itikadi görüşleri Anlatım
6 Mürcie ve Mu'tezile Anlatım
7 Ehli's-Sünnet ve'l-Cemaat; Selef-i Sâlihîn, Mâtürîdiyye ve Eş’ariyye Anlatım
8 Ara Sınav
9 İsmailiyye ve İmamiyye Anlatım
10 Nusayrilik, temel siyasi ve itikadi görüşleri Anlatım
11 Dürzilik temel siyasi ve itikadi görüşleri Anlatım
12 Yezidilik, temel siyasi ve itikadi görüşleri Anlatım
13 Kadiyanilik, temel siyasi ve itikadi görüşleri Anlatım
14 Vehhabilik temel siyasi ve itikadi görüşleri Anlatım
15 Bahailik, temel siyasi ve itikadi görüşleri Anlatım
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 Kutlu, Sönmez-Onat, Hasan (Ed.). İslam Mezhepleri Tarihi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
2 Öz, Mustafa. Başlangıçtan Günümüze İslam Mezhepleri Tarihi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
3 Fığlalı, Ethem Ruhi. Çağımızda İtikadi İslam Mezhepleri. Ankara: Selçuk Yayınları, 1986.
4 Çetin, Maksut-Batur, Muhammet Raşit ed. İslam Mezhepleri Tarihi. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2023.
5 Bulut, Halil İbrahim. İslam Mezhepleri Tarihi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2016.
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri
Ders Kitabi, Prejeksiyon Cihazı.

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 3 14 42
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 5 10 50
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 4 10 40
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 3 2 6
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 0
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 4 5 20
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 4 5 20
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 180