Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilgi Paketi

Programlar Hakkında Bilgi

EĞİTİM FAKÜLTESİ / TEBAE 105 - TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ

Kodu: TEBAE 105 Adı: TÜRK DİL BİLGİSİ 1 Teorik+Uygulama: 2+0 AKTS: 2
Sınıf/Yarıyıl 1 / Güz
Ders Düzeyi Lisans
Ders Türü Zorunlu
Bölümü TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ
Ön Koşul Dersleri Yok
Öğretim Sistemi Örgün
Ders Süresi 14 Hafta
Öğretim Elemanı AHMET DEMİREL (ahmetdemirel@nevsehir.edu.tr)
Diğer Öğretim
Elemanı/Elemanları
Öğretim Dili Türkçe
Sınıf Dışı Uygulama/Staj Yok
Dersin Amacı
Bu dersin temel amacı, öğretmen adaylarına Türkçenin ses özelliklerini öğretmek ve Türkçe kelimeleri ve alıntı kelimeleri ayırt etmesini sağlayarak dili etkili bir biçimde kullanmasını ve doğru biçimde yazmasını kazandırmaktır.

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ) ODY
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler:
DÖÇ-1 Dillerin türeyişini, dünya dillerinin ve Türkçenin yapı özelliklerini bilir. PÇ-1 Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur.
Yazılı Sınav
DÖÇ-2 Dünya dillerinin sınıflandırılmasını bilir. PÇ-1 Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur.
Yazılı Sınav
DÖÇ-3 Türkçenin ses olaylarını bilir ve Türkçedeki ses değişmelerini yazıda gösterebilir. PÇ-1 Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur.
PÇ-10 Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarır.
Yazılı Sınav
DÖÇ-4 Türkçenin dil yapısını ve genel özelliklerini öğrenerek bunları dili kullanırken davranış haline dönüştürebilir. PÇ-1 Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur.
PÇ-2 Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır.
PÇ-3 Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlar ve değerlendirir, sorunları tanımlar, analiz eder, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirir.
PÇ-5 Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
Yazılı Sınav
PÇ: Bölüm program çıktıları
ÖDY: Ölçme ve değerlendirme yöntemi

Dersin İçeriği
Bu ders, Türkçenin tarihsel gelişimi ve yayılma alanı; Türk dilleri ailesi; Türkiye Türkçesinin ses bilgisi özellikleri; sesler (ünlü ve ünsüzler), ünlü ve ünsüzlerin özellikleri; ses uyumları (ünlü uyumu, ünsüz uyumu); ses (ünlü ve ünsüz) değişmeleri (darlaşma, yuvarlaklaşma, benzeşme, ayrışma, türeme, düşme, ötümlüleşme, ötümsüzleşme, kaynaşma, ünlü çatışması, ikizleşme), kaynaştırma ünsüzleri, bağlantı ünlüsü; hece; yazım bilgileri, tarih boyunca kullanılan Türk alfabeleri; yazımın önemi ve gerekliliği; ses değişmelerinin yazıda gösterilmesi; hecelerin yazılışı, satır sonlarında sözcüklerin hecelere bölünerek yazılışı; yazım uygulamaları konularını içermektedir.
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
Hafta Detaylı İçerik Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1 Tanışma ve dersin işleyişine ilişkin bilgilendirme Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
2 Dil ile İlgili Temel Kavramlar ( Dil Nedir? Anatomi Yönüyle Dil, Dil-Beyin İlişkisi, Dilin Tanımı, Dilin Kökeni, Dil Bilgisi, Dil Bilimi) Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
3 Dünya Dilleri (Yapısına Göre Dünya Dilleri, Kökenine Göre Dünya Dilleri), Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
4 Ses [Ses Nedir?, Ses Bilgisi, Ses Bilimi, Sesbirimi, Ses Yolu, Ses Organları, Ses, Harf, Hece, Çeviriyazı, Yazım (İmlâ), Ses ile Yazım İlişkisi, Söyleyiş (Telaffuz), Alıntı sözcüklerin Yazımı ve Söylenişi] Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
5 Sesbirimler [Parçalarüstü Sesbirimler (Vurgu, Ton, Ezgi, Odak, Kavşak, Durak, Süre, Ses Rengi), Parçalı Sesbirimler (Ünlüler)] Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
6 Ünsüzler, Türk Dili Kaynaklı Sözcüklerin Ses Özellikleri Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi
7 Ses Dizimi (Ünlü Uyumu) Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
8 Ara Sınav
9 Ses Dizimi (Ünsüz Uyumu, Ünlü-Ünsüz Uyumu, Ses Birleşmeleri) Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
10 Ses Değişmeleri (Ünlü Değişmeleri) Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
11 Ses Değişmeleri (Ünsüz Değişmeleri) Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
12 Ses Değişmeleri (Ünlü-Ünsüz Değişmeleri) Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
13 Yazım Uygulamaları Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
14 Yazım Uygulamaları Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
15 Yazım Uygulamaları Tartışma Yöntemi Anlatma Yöntemi Soru Cevap
16 Final Sınavı
Ders Kitabı / Yardımcı Kitap
1 Ergin, M. (2017). Türk dil bilgisi. Boğaziçi Yayınları.
2 Karaağaç, G. (2010). Türkçenin ses bilgisi. Kesit Yayınları.
3 Demir, N. (2019). Türkçe ses ve biçim bilgisi. Altınordu Yayınları.
4 Vural, H. & Böler, T. (2012). Ses ve şekil bilgisi. Kesit Yayınları.
5 Boz, E. (Ed.). (2020). Türkiye Türkçesi I: Ses bilgisi. Gazi Kitabevi Yayınları.
Ders Araç - Gereç ve Malzemeleri

Ölçme Yöntemi
Yöntem Hafta Süre (Saat) Katkı(%)
Ara Sınav 8 1 40
Diğer Ölçme Yöntemleri
1.Sözlü Sınav
2.Kısa Sınav (Quiz)
3.Laboratuvar Sınavı
4.Sunum
5.Rapor
6.Seminer
7.Performans Ödevi
8.Dönem Ödevi
9.Proje
Final Sınavı 16 1 60

Öğrenci İş Yükü
İşlem Adı Haftalık Saat Sayı İş Yükü
Haftalık Ders Saati (Teorik+Uygulama) 2 14 28
Sınıf Dışı Çalışma
       a) Okuma 1 7 7
       b) İnternette/Kütüphanede Tarama 1 7 7
       c) Performans Ödevi 0
       d) Seminer/Sunum/Rapor Hazırlama 0
       e) Dönem Ödevi/Proje Hazırlama 0
Sözlü Sınav 0
Kısa Sınav (Quiz) 0
Laboratuvar Sınavı 0
Ara Sınav İçin Hazırlık 1 7 7
Ara Sınav 1 1 1
Final Sınavı İçin Hazırlık 2 7 14
Final Sınavı 1 1 1
0
0
Toplam İş Yükü 65